Krztusiec, znany również jako koklusz, to poważna choroba zakaźna, wywoływana przez bakterię Bordetella pertussis. Choć najczęściej dotyka dzieci, wzrost zachorowań obserwuje się również wśród dorosłych. Objawy krztuśca mogą początkowo przypominać objawy grypopodobne, takie jak suchy kaszel czy ból głowy, ale w miarę postępu choroby mogą pojawić się charakterystyczne napady kaszlu, które utrudniają oddychanie. Kluczowym elementem w diagnostyce krztuśca jest wykonanie odpowiednich badań, takich jak test PCR, który pozwala na wczesne wykrycie obecności bakterii. Wczesna diagnoza ma kluczowe znaczenie dla wdrożenia odpowiedniego leczenia i zapobiegania powikłaniom, takim jak zapalenie płuc czy nawet przepuklina pachwinowa. W artykule omówimy, jak przebiega test PCR na krztusiec, jakie są jego zalety oraz dlaczego jest on tak istotny w kontekście leczenia tej choroby.
Czym jest krztusiec?
Krztusiec, zwany także kokluszem, jest chorobą wywoływaną przez bakterię Bordetella pertussis, przenoszoną drogą kropelkową. Choroba jest szczególnie niebezpieczna dla małych dzieci, jednak również osoby dorosłe mogą na nią zachorować, zwłaszcza jeśli nie były szczepione lub nie otrzymały dawki przypominającej. W pierwszych tygodniach od momentu zakażenia objawy mogą przypominać zwykłe przeziębienie. Pojawiają się wtedy objawy grypopodobne, takie jak kaszel, który jest często suchy oraz ból głowy. Z czasem kaszel staje się coraz bardziej uciążliwy i przekształca się w typowe dla krztuśca napady kaszlu zakończone charakterystycznym świszczącym wdechem.
Diagnostyka krztuśca – test PCR
Wczesne wykrycie krztuśca jest kluczowe dla wdrożenia odpowiedniego leczenia. Najskuteczniejszą metodą diagnostyki krztuśca jest test PCR reakcja łańcuchowa polimerazy), który polega na wykrywaniu materiału genetycznego bakterii Bordetella pertussis. Test PCR umożliwia bardzo szybką i dokładną diagnozę, co jest szczególnie ważne w przypadku chorób o szybkim przebiegu, jakim jest krztusiec.
Badanie PCR wykonuje się poprzez pobranie wymazu z gardła lub nosa. W przeciwieństwie do innych metod diagnostycznych, jak testy serologiczne, które wykrywają obecność przeciwciał w organizmie, test PCR pozwala na bezpośrednie zidentyfikowanie obecności bakterii w trakcie aktualnego zakażenia. Dlatego wykonanie testu PCR w godzinach porannych pierwszych objawów może być kluczowe w szybkim postawieniu diagnozy i rozpoczęciu leczenia.
Objawy i przebieg krztuśca
Krztusiec zazwyczaj rozwija się w trzech fazach:
Faza nieżytowa – objawy przypominają przeziębienie lub grypę – lekki kaszel, katar, niewielka gorączka. W tym czasie zakażenie jest najbardziej zaraźliwe, a test PCR już może wykryć pałeczkę krztuśca.
Faza napadowa — to najcięższy etap choroby, podczas którego występują charakterystyczne, gwałtowne napady kaszlu. Kaszel często kończy się świszczącym wdechem i wymiotami. W tej fazie możliwe są również inne komplikacje, takie jak zapalenie spojówek, nietrzymanie moczu, a nawet przepuklina pachwinowa. Z uwagi na intensywność objawów, krztusiec może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zapalenie płuc.
Faza zdrowienia — kaszel stopniowo łagodnieje, ale może utrzymywać się przez kilka tygodni.
Testy serologiczne a PCR – porównanie metod diagnostycznych
W diagnostyce krztuśca stosuje się również badania serologiczne, które polegają na pomiarze poziomu przeciwciał IgM specyficznych wobec bakterii Bordetella pertussis w surowicy krwi. Wykonuje się je najczęściej u osób, które przeszły infekcję w przeszłości lub były szczepione, gdyż wysoki lub podwyższony poziom przeciwciał może wskazywać na przebytą chorobę lub odpowiedź na szczepionkę. Jednak w porównaniu do testu PCR, testy serologiczne są mniej precyzyjne, jeśli chodzi o wykrycie infekcji w jej wczesnym stadium.
Test PCR —test na krztusiec jest uważany za najlepszy wskaźnik przebiegającej choroby i dlatego jest preferowaną metodą w przypadku świeżego zakażenia, warto wykonać badanie tego typu — wykonać test. Wykonaj badanie! Krztusiec, pałeczka krztuśca — jest szczególnie niebezpieczny u małych dzieci i osób starszych. Pałeczką krztuśca można w zasadzie zarazić się wszędzie, w większych skupiskach ludzi. Najlepszym wskaźnikiem przebiegającej choroby jest nasze ogólne samopoczucie, które w przebiegu choroby krztuśca jest kluczowe i decyduje o wdrożeniu leczenia. Wynik pozytywny testu skłania do wprowadzenia antybiotyku. Szczepienia dzieci, będące w kalendarzu szczepień obowiązkowych są skuteczną ochroną, podobnie jak dawka przypominająca dla dorosłych
Leczenie i profilaktyka krztuśca
Po wykonaniu badania i postawieniu diagnozy kluczowe jest wdrożenie leczenia. W przypadku krztuśca stosuje się antybiotyki, które pomagają złagodzić przebieg choroby i zapobiec jej rozprzestrzenianiu się. Wczesne leczenie może skrócić czas trwania choroby i zmniejszyć ryzyko powikłań.
Profilaktyka krztuśca opiera się na szczepieniach. Szczepionka przeciwko krztuścowi jest częścią kalendarza szczepień obowiązkowych dla dzieci, ale coraz częściej zaleca się również podawanie dawki przypominającej dorosłym. Szczególnie ważne jest, aby osoby mające kontakt z małymi dziećmi były odpowiednio zaszczepione, ponieważ dzieci są najbardziej narażone na ciężki przebieg krztuśca.
Wzrost zachorowań wśród dorosłych
W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań na krztusiec wśród osób dorosłych. Wynika to z faktu, że odporność po szczepieniach stopniowo maleje, a osoby szczepione w dzieciństwie mogą być ponownie narażone na zakażenie. Dlatego tak ważne jest regularne podawanie dawek przypominających oraz czujność na wczesne objawy choroby.
Krztusiec to choroba, która może mieć poważne konsekwencje, zwłaszcza dla małych dzieci i osób starszych. Test PCR na krztusiec jest niezawodnym narzędziem diagnostycznym, które pozwala na wczesne wykrycie zakażenia i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Wczesna diagnoza i odpowiednia profilaktyka, w tym regularne szczepienie, mogą skutecznie chronić przed poważnymi powikłaniami tej choroby.